Loita polos ideais.

Ao longo de todas as entrada que fixen nesta asignatura quixen deixar clara a miña posición respeto a forza do pobo galego. Dende o primer momento elixín o nome de Breogan, nome do rei mitolóxico ata a última entrada onde fago referencia a que a nosa terra ao longo da historia xamais dexouse avasalar, facendo unha homenaxe ao noso carácter inquebrantable, a veces mal entendido polos demáis. Artigo de Enrique Santin onde co título de Radiografía del Alma Gallega.

Hoxe quero facer referencia a unha parte importante da nosa historia que creo que reflexa o sentir e a decisión da nosa xente.Cando estabamos a piques de conseguir o Noso Estatuto de Autonomia , comenzou a guerra civil, quedando Galicia na zona das forzas de ocupación , posteriormente a represión franquista acabou cos partidos , o movemento galeguista e de esquerdas, e todo atisbo de pluralismo e liberdade.Para moitos foi a etapa do exilio, escritores, pensadores e xente de todas as condicións , pero que non podían vivir baixo o réximen franquista , tiveron que fuxir non so para salvar a súas ideas senón tamén a súa vida. Outros dicidiron quedar e seguir loitando, me estou referindo a os pequenos grupos de guerrillas, os maquis , persoas como " O Piloto " o " Foucellas" durante moito tempo estiveron loitando pola sua conta contra a represión , axudados polo pobo .

cando a Garda Civil atrapa a Foucellas e o mete en prisión , foi xulgado en Consello de Guerra e condeado a morte. As suas últimas palabras aso seus fillos foron : " Morro polas miñas ideas e por defender a liberdade e un goberno lexitimamente elixido".

" O Piloto" despois de estar na cadea, no ano 45 botase ao monte , creando a sua propia unidade , e loitando contra as forzas franquistas dende Castroverde ata Asturias e León. Dende o goberno cando había delitos cometidos polos delincuentes comúns , dician que eran debido a estas persoas , facendo creer que a seguridade da poboación estaba en perigo mentres eles andiveran polo monte.

Creo que poñendo como exemplo a istas dúas persoas que deron toda a súa vida polas ideas que defendían , non podemos deixar de ser orgullosos de ser galegos, e remato dicindo que a Radiografia del Alma que fai o Sr. Santin non a comparto xa que él quere ver en nos, sumisos traballadores e indecisos. Eu non o vexo asi, pero todas as opinions teñen cabida.

GALICIA NON SE DEIXA AVASALAR

Todos nós temos prexuicios, os foráneos pensan que os galegos somos sumisos, dóciles é que cando nos pisan, deixámonos facer, que non loitamos, que somos palurdos .

Ao longo dalgúns exemplos vou pretender desmontar todos esas ideas mesquiñas.

Xa no século XV formouse A Irmandade Fusquenlla nas terras do señor de Andrade, pola extrema dureza coa que Nuno Freire de Andrade, ou Mao, trataba os seus vasalos. A revolta iniciouse nas bisbarras de Pontedeume e Betanzos e expandiuse a Lugo e Mondoñedo e mesmo a Santiago de Compostela. No mesmo tempo xurdiron Os Irrmandiños contarían cuns 80.000 efectivos. Na organización e dirección da guerra irmandiña participaron varios grupos sociais: campesiños, xentes de cidades, baixa nobreza, fidalguía e mesmo membros do clero (varios membros da estrutura eclesiástica apoiaron economicamente os irmandiños). Os xefes do movemento pertencían á baixa nobreza (fidalgos). O auxe do movemento irmandiño foi posible pola existencia dunha mentalidade xusticeira e antiseñorial da sociedade galega, que rexeitaba as inxustizas cometidas polos señores, considerados popularmente como uns "malhechores".
Os inimigos dos irmandiños foron fundamentalmente nobres laicos, donos de castelos e fortalezas e encomenderos das principais igrexas e mosteiros. Os irmandiños destruíron ao redor de 130 castelos e fortalezas durante os dous anos da guerra irmandiña .

Na invasión Napoleónica Galicia mantívose libre das tropas francesas, xa que cando o mariscal Ney ocupou Galicia tras a batalla de Elviña e logo xirou ao sur para atacar Portugal dende o norte. Non obstante, a resistencia popular, apoiada polas subministracións de armas da frota británica, fixo imposible a pacificación de Galicia, que tivo que ser evacuada tras a derrota de Ney na batalla de Puentesampayo (xuño de 1809). A sublevación popular, dirixida polo capitán Cachamuíña en Vigo, supuxo que esta fose a primeira praza reconquistada aos franceses en Europa (28 de marzo de 1809). Galicia e Valencia permaneceron libres de tropas francesas, aínda que Valencia rematou capitulando en xaneiro de 1812.

No seculo XIX moita xente tivo que emigrar, a outras partes do estado e moitos fora de España a paises de ultramar. A finais do século XIX Rosalia fai mención do maltrato que sufrían os galegos cando ían traballar a Castela "         
                                                        Castellanos de Castilla,
                                                           tratade ben ós galegos;
                                                           cando van, van como rosas;
                                                          cando vén, vén como negros.

                                                             Cando foi, iba sorrindo 
                                                        cando ven, viña morrendo;
                                                         a luciña dos meus ollos,
                                                         o amantiño do meu peito

Xunto con outros autores relatan a dura vida do emigrante, que abandonaba o seu mundo para enfrontarse a viaxes, moitas veces, sen retorno para poder darlle sustento á familia que aqui deixaban . E de sumisos é cobardes deixar o que conoces para ir lonxe sabendo que non vas ser respetado, é que a tua vida vale un xornal?

Na primeira época do franquismo no sector do rural galego fronte ao modelo económico intervencionista da primeria época franquista , xurde A revolta da fame na primaveira do ano 1946 en Savinao un grupo de campesiñas se incautan do pan e levan a cabo unha protesta , intentando conseguir un precio xusto , en contra do intervencionismo, a corrupción e o estraperlo , formas habituais do réximen .

Nos anos 70 o pobo das Encrobras levantouse defendendo as súas terras e as súas casas Fenosa levou a cabo expropiacións para poder explotar a mina de carbón para abastecer a Central térmica de Meirama .Non debemos esquencer outras revoltas que tiveron que facer os galegos para deixar oir a súa voz de protesta ante situacións de manifesta inxusticia asi aquelas que tiveron lugar nos Estaleiros de Vigo e Ferrol, na última época do franquismo e tamén na democracia. Ninguén esquence cando rompeu a Ponte das Pias, a xente saíu a defender unha boa comunicación para Ferrol.

Pero que visión pode ser a dos foráneos , cando na RAE seguen a manter como entrada en"gallego" : En Costa Rica : " tonto", no El Salvador : " tartamudo"?

Ao longo de esta reflexión quero decir ben forte: Non somos tontos, non somos sumisos.Somos loitadores e temos voz como dixo Pondal en " Os Pinos" e quedou como letra do noso himno , debendo enchernos de orgullo.

O HUMOR É ARTE

A arte é entendido xeralmente como calquera actividade ou produto realizado polo ser humano cunha finalidade estética ou comunicativa, mediante a cal se expresan ideas, emocións ou, en xeral, unha visión do mundo, mediante diversos recursos, como os plásticos, lingüísticos, sonoros ou mixtos, reflectindo na súa concepción os substratos económicos e sociais, e a transmisión de ideas e valores, inherentes a calquera cultura humana ao longo do espazo e o tempo . Por iso, hoxe quero falaros do humor.

En Fene está situado na Casa da Cultura , o Museo do Humor é o único do seu xénero en todo o Estado español.
O Museo do Humor de Fene foi fundado en 1984 por Xaquín Marín, quen o dirixe ata a súa xubilación, en outubro de 2008. A idea xorde tras o manifesto en defensa do humor, despois dunha exposición itinerante por Galicia de debuxos Siro e Xaquín Marín.
Nas súas salas poden contemplarse máis de mil orixinais de humoristas gráficos galegos e de todo o mundo (Xaquín Marín, Siro, Torres, Tomé, Chumy Chúmez, Máximo, Vázquez, René de la Nuez, Mort Walker, Fontanarrosa, etc.).

O Museo convoca anualmente os premios Curuxa do Humor nas vertentes gráfica, literaria e fotográfica e organiza, dende o seu nacemento en 1984, as Xornadas do Humor.

Ata a creación do Museo de Fene soamente existía no mundo a Casa do Humor e a Sátira de Gabrovo ( Bulgaria ) sendo o único museo do mundo dedicado ao humor. O museo foi inaugurado o 1 de abril 1972. É a representación do humor local folclórico e as alegres tradicións e carnavais da cidade de Gabrovo: a capital búlgara do humor. Hoxe é un centro cultural internacional que combina perfectamente as características dun museo e dunha galería animada, onde se reúnen exemplos da arte contemporánea cómica e satírico de todo o mundo. O lema do museo é: "O mundo sobreviviu por rir".Os visitantes do museo son recibidos por un guía turístico co saúdo "Bienvenidos e bienmarchados ": un saúdo típico de Gabrovo.

Neste momento despois do acontecido en Paris no semanario satírico Charlie Hebdo de esquerdas fundado en 1992, que tomou o seu nome dunha publicación satírica que existiu entre 1969 e 1981 (primeiro como Hara-kiri e Hara-kiri hebdo). Segundo Charb, director da publicación ata 2015, a súa redacción reflexa a «todos os compoñentes da esquerda plural, mesmo dos abstencionistas». Coas súas publicacións conseguiu a indignación de musulmáns, xudeus e cristiáns por igual. Creo que é importante unha reflexión sobre ata onde chega a liberdade de expresión e información e a liberdade individual, que pode ser ferida pola publicación de textos ou imaxes debendo sempre ter en conta as palabras de Xaquín Marin no ano 1977 dixo: "Os humoristas gráficos dan co seu traballo cotián unha visión crítica e orixinal da realidade que os rodea, polo tanto non poden de ningún xeito ser insensibles ós problemas dun país, que se é rico en algo, é precisamente en carencias"

Ten relación a música e a sociedade?

  

No medio rural en Galicia a música tivo importancia, xa que nas romerías era onde sefacía a vida social. Contan os vellos que cando eles iban aos bailes os mozos recitaban estrofas e as mulleres replicaban, esta forma de "ligar" chámase regueifas, iso pode ter que ver coas Cantigas de amor da Idade Media e os trovadores. Tamén nas romerías os cegos recitaban contos que eran feitos que ocorreran noutros lugares, aqui vemos tamén a herdanza dos trovadores ao longo dos séculos e como perdurou a nosa historia pola tradición oral.

Dende mediados dos anos sesenta empeza dunha forma moi tenue a música en galego,primeiro con autores como Andrés do Barro o Juan Pardo, que teñen algúns temas en galego . Pero a partir da democracia xorden grupos como Fuxan os ventos, A Quenlla o Milladoiro. Cada un cun estilo, Milladoiro estuda e desenrola a música tradicional galega,cos instrumentos típicos e considérase un dos máis importantes investigadores de novas sonoridades para o folk galego.

Fuxan os ventos naceu no ano 1972. Nun comenzo participaron nas misas, máis adiante, no ano 1977, o grupo sufriu unha escisión, unha tendente ao folclore e outra máis comprometida coa identidade, o idioma e os problemas de Galicia, participando de cheo en asuntos como a cota empresarial agraria, nos problemas do encoro de Portomarín e a defensa das terras e casas dos labregos durante a rebelión veciñal contra o proceso de expropiación que Fenosa levou a cabo para explotar a mina a ceo aberto de carbón que abastecería á central térmica de Meirama,chamada a revolta Das Encrobas e noutras cuestións que afectaban a sociedade galega, adquirindo un compromiso social, plasmándose na chamada "canción protesta".

Da escisión de Fuxan os Ventos xunto con outros cantantes naceu A Quenlla, grupo que recolle a poesía de autores como Manuel Maria, Celso Emilio Ferreiro o Dario Xoán Cabana, asi como a realidade e sufremento do pobo galego, intentando a recuperación da memoria histórica, os dereitos culturais e a dignidade de Galicia.

A poesía galega está en boca de autores como Batallán e Amancio Prada. Isto paréceme importante, xa que é unha forma de que a xente coñeza a súa poesía e non se esqueza, ao mismo tempo vainos introducindo no corazón e no pensar dos nosos poetas, algúns deles referentes sociais e visioanarios dunha Galicia mellor. Creo que cando un cantante e capaz de poñerlle música a unha poesia e un artista con mayúsculas, xa que pode chegar a nós a dúas bandas como poeta e como músico.

AS ARTES NA COMARCA DE FERROLTERRA

A nosa comarca deu a Galicia e ao resto do Estado español unha gran
cantidade de artistas ao longo dos séculos,en todos os xéneros:
teatro, música, pintura e danza...Pero , hoxe vámonos a centrar na
nosa comarca. No terreo do teatro temos unha escola que se encontra
financiada polo Concello de Narón e destaca o director José Prieto , que foi galardoado con Premio Maria Casares, dicha Escola de
teatro, leva anos integrada no Padroado da Cultura de Narón e ten a
longo do ano representacions a fin de levar o noso teatro ao pobo.

En canto a música temos que destacar as famosas rondallas que as súas cancións son valses, danzas e habaneiras. Música lixeira que, xunto ao afán por gozar do ambiente na rúa, foron tendencias que calaron en Ferrol pola chegada de persoal andaluz e valenciano aos estaleiros e ao Arsenal Militar, pero que tamén se xustifican pola elevada inmigración a Cuba. Polo que dita música non é en galego.Pero non podemos esquencer a cantantes que puxeron o galego no mundo como Andrés Dobarro,con cancions como " O tren"

Pero en canto a pintura e a danza, os ferroláns dimos á historia de
Galicia e tamén de España, autores de renome como Quesada, Villamil
ou Bello Piñeiro, cada un de eles co seu estilo propio, marcaron
tendencias no arte español.Por outra banda na danza clásica,
bailarinas como Paula de Castro, que foi primeira bailarina de
diversos ballets internacionais , asi como Jesús Quiroga que
ademais de dedicar a súa vida ao baile tamén é coreografo. Non
podemos deixar de falar da importancia do baile galego e do estudio
tan amplio e profundo que se fai na comarca, xa que diversas
asociacións promoven e facilitan o seu desenvolvemento, asi como as
mostras populares en diversos concellos da comarca.

En canto á arquitectura non podemos esquecer a Ucha, arquitecto
modernista, que gracias a él pódense admirar en Ferrol edificios
fermosos é cheos de vida con ventás inscritas en formas circulares,
uso do ferro como elemento ornamental e construtivo e, sobre todo, o
gran sentido decorativo que impoñía a fachada. Destacan a casa
Pereira realizada entre 1912 e 1913, cun deseño da fachada moi
elaborado. Tanto na anterior coma na Casa Munduate (1910-1911) ou a
Casa Romeiro (1910) destacan o valor decorativo das súas galerías.
A Fonda Suíza (1916), por outro lado, é unha mostra de como a
linguaxe modernista pode integrarse no gusto pola arquitectura
neobarroca que se impoñía na maioría das grandes cidades europeas.

Tendo en conta todo o dito, e un orgullo vivir nunha comarca onde o arte esta na rúa, en cada recuncho, onde percibese. Pero poderemos
mantelo? As Institucions non teñen cartos e por moito interés que
teñan en promocionar as nosas artes non sempre poden fomentalas e
expandilas polo mundo. Neste momento ademáis do Padroado da Casa da
Cultura de Narón, todas as manifestacións artísticas son froito de
asociacións e de grupos que intentan loitar para non perder as
referencias folclóricas da nosa terra.

Cousa diferente ocorre coa pintura, xa que os estudiosos de esos autores que antes mencionei encargáronse de facelos internacionais polos estudos das súas obras. Dende a nosa comarca debemos promover as artes xa que o noso futuro é o noso pasado, e si intentamos
eliminalo estamos degradando as nosas raíces.